Hazar Kağanlığı, 5 ve 10. yüzyıllar arasında Karadeniz'in Kuzey kıyıları, Kiev'e kadarki bugünkü Ukrayna toprakları, Hazar Denizi'nin Kuzey ve Kuzeybatısını kaplayan geniş topraklarda hüküm sürmüş olan Türk devleti. Hazar Kağanları Batı Göktürk'ün Asena sülalesindendir. Bizans kaynaklarında Hazarlar, "Doğu Türkiye" olarak geçmektedir ve Bizanslılar Hazar hanedanına Türk hanı olarak hitap etmektedir.
İslamiyet'ten önce Türklerin tamamına yakını Tengrici olmasına rağmen Hazar Kağanı ve yönetim kademesindeki Türklerin çoğu, 740'lı yıllarda Museviliği benimsemiştir. Bu din değiştirmenin şartları ve boyutu net olarak bilinmese de Avrasya tarihi açısından önemli olan bu bilginin doğruluğu su götürmezdir. Birkaç akademisyen, Yahudileşmiş Hazarların birçok Doğu Avrupa ve Rus Yahudisinin ataları olduğunu düşünmektedir. Tüm bunların yanısıra Hazarlar dini toleransın yaygın olduğu ve Paganizmin serbestçe yayıldığı bir toplumdu.
Sabir Türkleri'nin ve Batı Göktürk boylarının devamı olan Hazarlar, Göktürk birliği döneminde Göktürklerin Batı kanadını oluşturmaktaydı. Göktürklerin yıkılmasından sonra bağımsızlaştı. 7. yy ile 10. yy arasında Hazar denizi ile Karadenizin kuzeyinde egemenlik kurdular.
Daha çok Halife Osman'ın başında bulunduğu Araplarla ve Sasanilerle savaş yaptılar. Kağanlık doğudan gelen Peçenekler sebebiyle zayıfladı ve Kiev Knezliği tarafından yıkıldı.
Yayılma alanı
Kağanlığın yayıldığı alan Batı Göktürk İmpartorluğu'nun batıda en uçta kalan noktalarıydı: Kırım, Kafkasya, Dinyeper, Don ve Volga arası, Hazar denizi çevresi.
Musevî, Bizans ve Arap kaynaklarına göre, Hazar ülkesinde yaşayan halkın büyük çoğunluğunun Onogur, Hazar, (Ön-) Bulgar, Sabir ve Peçenek gibi Türk boyları olduğu bilinmektedir.
Konu: Hazar Kağanlığı